Ailelerin sosyal yardımlardan faydalanabilmesi için gelir tespiti yapılırken hanedeki toplam gelir dikkate alınır. Bu süreçte maaş, ücret, yevmiye gibi gelirlerin yanı sıra düzenli sosyal yardımlar da hesaplamaya dahil edilir. Peki, hane gelirinin hesaplanma süreci nasıl işliyor ve hangi gelirler dikkate alınıyor?
Gelir Hesaplama Nasıl Yapılıyor?
Hane gelirinin tespitinde, haneye giren tüm gelirler dikkate alınır. Bu gelirler maaş, ücret, yevmiye gibi düzenli gelirlerin yanı sıra mevsimsel olarak elde edilen gelirleri de kapsar. Örneğin, yıl boyunca düzenli bir şekilde alınan maaş gibi gelirler direkt olarak aylık gelire eklenirken, mevsimsel gelirler yıllık ortalamalar alınarak hesaplanır. Mevsimsel gelirlerin aylık ortalaması hesaplanırken yıl içinde elde edilen toplam miktar 12’ye bölünerek aylık gelir hesaplamasına katılır.
Tüm bu gelirler net olarak değerlendirilir; yani gelirlerin brüt tutarları değil, haneye giren net miktarları dikkate alınır. SGK gibi resmi kurumların veri tabanları kullanılarak çalışanların ve emeklilerin net gelir bilgilerine ulaşılır. Diğer statülerde çalışanların ise brüt gelirleri üzerinden net hesaplamalar yapılır. Bu sayede, haneye giren gerçek gelirlerin tam olarak tespit edilmesi amaçlanır.
Mal Varlıkları Gelir Hesabına Nasıl Dahil Edilir?
Gelir hesaplamasında yalnızca maaş ve ücretler değil, hane halkının sahip olduğu servet unsurları da değerlendirilir. Örneğin, ev, arsa, araba gibi mal varlıkları aylık gelir hesaplamasına dahil edilir. Bu tür varlıkların değeri belirlenirken Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından yerel düzeyde yapılan incelemelere göre belirlenen rayiç bedeller kullanılır. Gayrimenkullerin rayiç bedelleri 240’a bölünerek, motorlu araçların ise 120’ye bölünerek aylık hane gelirine katkısı hesaplanır. Böylece, servet unsurlarının hane gelirine olan etkisi adil bir şekilde belirlenmiş olur.
Ayrıca, tarım, ticaret ve hayvancılık gibi faaliyetlerden elde edilen gelirler de hane gelirine dahil edilir. Bu faaliyetlerden düzenli olarak elde edilen gelirler direkt aylık gelir hesaplamasına eklenirken, mevsimsel değişiklik gösteren gelirler yıllık ortalamaları üzerinden hesaplanarak aylık gelire eklenir.
Harcamalar da Gelire Dahil Edilebilir
Gelir tespiti yapılırken yalnızca gelirler değil, aynı zamanda hanenin harcama durumu da göz önünde bulundurulur. Hane harcamaları, tespit edilemeyen gelirlerin belirlenmesi açısından önemli bir ipucu sunar. Eğer bir hanenin gelirinden daha fazla harcama yaptığı tespit edilirse, bu durumda harcama fazlası hane gelirine eklenir. Böylece, hanenin gerçekte elde ettiği ancak resmi kayıtlarda görülmeyen gelir unsurları da hesaplamaya dahil edilmiş olur.
Sonuç olarak, gelir tespiti yapılırken hanedeki tüm gelir ve mal varlıkları dikkatlice hesaplanır. Mevsimsel gelirler, servet unsurları ve harcama durumu da göz önünde bulundurularak hane gelirinin doğru bir şekilde tespit edilmesi sağlanır. Bu sayede sosyal yardım başvurularında daha adil bir değerlendirme yapılır.